Tài khoản
Khi lựa chọn máy ảnh hoặc điện thoại thông minh mới, nhiều người thường chú ý đến con số megapixel đầu tiên. Một chiếc smartphone với 108MP có vẻ ấn tượng hơn nhiều so với một chiếc máy ảnh chỉ có 24MP. Tuy nhiên, liệu số megapixel có thực sự là yếu tố quyết định chất lượng ảnh hay không?
Nhiều người tin rằng càng nhiều megapixel thì ảnh sẽ càng sắc nét và chất lượng hơn. Nhưng nếu điều này đúng, các nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp sẽ không cần đến những chiếc máy ảnh đắt tiền mà chỉ cần sử dụng smartphone 200MP là đủ. Thực tế cho thấy, chất lượng ảnh không chỉ phụ thuộc vào số megapixel mà còn nhiều yếu tố khác.
Số megapixel thực sự là gì?
Megapixel, hay còn gọi là số “chấm”, là số lượng điểm ảnh trên cảm biến hình ảnh. Một bức ảnh 12MP có nghĩa là có 12 triệu điểm ảnh, trong khi 50MP có tới 50 triệu điểm. Về lý thuyết, càng nhiều điểm ảnh thì ảnh càng chi tiết, đặc biệt khi phóng to hoặc cắt nhỏ.
Số điểm ảnh cảm biến được tính bằng số điểm ảnh chiều ngang x chiều dọc, ví dụ ảnh có 4000 điểm chiều ngang, 3000 chiều dọc thì sẽ có 12.000.000 “chấm” hay 12 Megapixels.
Tuy nhiên, số megapixel chỉ phản ánh độ phân giải mà không thể hiện chất lượng ánh sáng và màu sắc trong ảnh. Một bức ảnh có nhiều megapixel nhưng cảm biến kém sẽ không đẹp bằng ảnh ít megapixel nhưng có cảm biến lớn và khả năng thu ánh sáng tốt hơn.
Kích thước cảm biến có quan trọng hơn không?
Cảm biến ảnh có thể được coi như “con mắt” của thiết bị. Cảm biến càng lớn, mỗi điểm ảnh (pixel) càng to và có khả năng thu ánh sáng tốt hơn, giúp ảnh sáng rõ, ít nhiễu và giữ được nhiều chi tiết trong vùng tối và sáng. Khi thiết kế cảm biến cho máy ảnh và điện thoại, các nhà sản xuất luôn phải tìm ra tỷ lệ hợp lý giữa kích thước cảm biến và số megapixel.
So sánh kích thước cảm biến của các thiết bị thông dụng hiện nay
Để dễ hình dung, có thể tưởng tượng cảm biến giống như một cái xô hứng nước, còn pixel là những cái cốc nhỏ đặt trong xô. Xô lớn thì cốc có thể lớn, hứng được nhiều nước (ánh sáng). Ngược lại, xô nhỏ mà nhồi nhiều cốc thì mỗi cốc sẽ hứng ít nước hơn.
Một chiếc xô lớn nhưng ít cốc sẽ hứng được nhiều nước hơn so với một chiếc xô nhỏ với nhiều cốc “tí hon”.
Thực tế cho thấy có những dòng máy ảnh “cổ điển” như Canon 1D đời 2001 chỉ có 4MP nhưng với cảm biến lớn, chất lượng ảnh khi không zoom lớn vẫn “thuận mắt” hơn nhiều so với smartphone 100MP hiện nay.
Dù đã là dòng máy ảnh “cổ điển”, nhưng khi đặt vào tay những nhiếp ảnh gia có kinh nghiệm, Canon 1D đời 2001 vẫn có thể cho ra ảnh đẹp hơn smartphone hiện đại.
Ví dụ, Sony A7S chỉ có 12MP nhưng nổi tiếng với khả năng chụp và quay video trong điều kiện thiếu sáng xuất sắc. Trong khi đó, Canon 5DS (50MP) lại kém hơn Canon 5D Mark IV (30MP) trong khả năng chụp chiếu sáng, vì cả hai có cùng kích thước cảm biến nhưng 5DS có nhiều điểm ảnh hơn.
Ra mắt trong cùng một thế hệ, nhưng 5D Mark IV được đánh giá là chụp thiếu sáng tốt hơn so với 5DS vì có ít điểm ảnh hơn trên cùng một kích thước cảm biến.
Khi nào số megapixel mới thực sự quan trọng?
Không thể phủ nhận rằng nhiều “chấm” có ích trong một số trường hợp. Nếu bạn cần in ảnh khổ lớn, làm poster quảng cáo, hoặc thường xuyên crop sâu để chỉnh sửa bố cục, một máy ảnh 40 – 60MP hoặc hơn sẽ giúp giữ chi tiết tốt. Nhưng với người dùng phổ thông, chỉ cần 12-24MP đã đủ để chụp, in ảnh khổ A3, A2, hay đăng lên mạng xã hội.
Đăng ảnh lên mạng xã hội không cần độ phân giải cao như mọi người thường nghĩ.
Ví dụ, một cảm biến 12MP có thể chụp được những bức ảnh với kích thước 4000 điểm ảnh chiều ngang và 3000 điểm ảnh chiều dọc. Đối với Facebook, kích thước hình ảnh tối ưu chỉ có chiều ngang chứa 2048 điểm ảnh, độ nét lớn hơn chỉ thấy được khi tải về và zoom thật lớn.
Hiện nay đã xuất hiện nhiều công cụ để tăng độ nét hình ảnh bằng AI, nên việc “chạy theo số chấm” dường như mất đi sự quan trọng.
Ngày nay, các công cụ AI như Photoshop hay Topaz cho phép phóng to ảnh độ phân giải thấp mà vẫn giữ được chi tiết. Điều này càng làm cho việc “chạy theo số chấm” trở nên kém cần thiết.
Các yếu tố khác ảnh hưởng đến chất lượng ảnh
Chất lượng ảnh phụ thuộc vào nhiều yếu tố, không chỉ dừng lại ở megapixel và cảm biến. Định dạng file là một ví dụ. Ảnh RAW giữ nhiều dữ liệu ánh sáng hơn JPEG, dễ chỉnh sửa hậu kỳ mà không mất chi tiết.
Ảnh RAW chứa lượng thông tin lớn hơn so với định dạng JPEG, từ đó có thể chỉnh sửa một cách “mạnh tay” hơn trong quá trình hậu kỳ.
Ống kính cũng cực kỳ quan trọng: cảm biến tốt nhưng gắn ống kính kém thì ảnh cũng khó đẹp. Và trên hết, kỹ năng của người chụp, có biết cách căn bố cục, nắm bắt ánh sáng và khoảnh khắc khi chụp hay không vẫn là yếu tố quyết định tạo nên bức ảnh đáng nhớ, bất kể máy có bao nhiêu “chấm” hay cảm biến lớn tới mức nào.
Những chiếc ống kính máy ảnh “to nặng” là có lý do của nó!
Trở lại với câu hỏi chính
Câu trả lời cho câu hỏi “Có phải càng nhiều megapixel thì ảnh càng nét” là không hẳn. Megapixel chỉ quan trọng khi bạn cần in ảnh lớn hoặc crop mạnh. Để có ảnh đẹp, quan trọng hơn hết là kích thước cảm biến, độ lớn điểm ảnh, chất lượng ống kính và kỹ năng người chụp.
Đừng chỉ nhìn vào “số chấm” khi chọn smartphone và máy ảnh.
Một chiếc máy ảnh hay smartphone 12 – 24MP với cảm biến lớn và phần mềm xử lý tốt vẫn tạo ra những bức ảnh ấn tượng hơn nhiều so với một thiết bị 200MP nhưng cảm biến nhỏ. Thay vì chỉ nhìn vào con số “chấm ảnh”, hãy chú ý đến cái “xô” hứng ánh sáng – tức cảm biến – cũng như cách bạn tận dụng nó. Đó mới là bí quyết để có những bức ảnh để đời.
