Các Dấu Mốc Quan Trọng Trong Lịch Sử Ngành Bưu Điện Việt Nam

27/08/2025

Ngành Bưu điện Việt Nam đã trải qua một hành trình dài 80 năm, ghi dấu ấn sâu sắc trong lịch sử phát triển của đất nước. Từ những ngày đầu thành lập cho đến nay, ngành này không chỉ đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối thông tin mà còn góp phần vào sự nghiệp bảo vệ và xây dựng đất nước.

Trong khoảng thời gian từ ngày 28/8 đến 5/9, Triển lãm thành tựu khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số sẽ diễn ra. Sự kiện này do Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức, nhằm kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9, tại Trung tâm Hội chợ Triển lãm Quốc gia – VEC. Đây là cơ hội để người dân tìm hiểu về những thành tựu nổi bật trong lĩnh vực bưu chính và viễn thông.

Triển lãm sẽ được chia thành nhiều khu vực, mỗi khu vực sẽ tái hiện lại những giai đoạn quan trọng trong lịch sử ngành bưu điện. Khách tham quan sẽ có cơ hội khám phá những câu chuyện về ngành bưu điện, từ việc truyền tải thông tin trong thời kỳ kháng chiến cho đến những bước chuyển mình mạnh mẽ trong thời đại số hóa hiện nay.

Máy điện thoại để bàn quay số bằng tay loại tự động do Mỹ sản xuất - chiến lợi phẩm được Bưu điện Hà Nội sử dụng tại trụ sở chính 75 phố Đinh Tiên Hoàng từ 1976-1980.

Máy điện thoại để bàn quay số bằng tay loại tự động do Mỹ sản xuất đã từng là một phần quan trọng trong lịch sử ngành bưu điện, được sử dụng tại trụ sở chính của Bưu điện Hà Nội từ năm 1976 đến 1980.

Khởi đầu của Ngành Bưu điện

Ngày 15/8/1945, tại Tân Trào, Hội nghị toàn quốc của Đảng Cộng sản Đông Dương đã quyết định thành lập Ban Giao thông chuyên môn, đánh dấu sự ra đời của ngành Bưu điện. Dưới sự lãnh đạo của ông Nguyễn Lương Bằng, ngành này đã đảm nhận nhiệm vụ vận chuyển vũ khí, tài liệu phục vụ cho cuộc khởi nghĩa giành chính quyền.

Trải qua nhiều giai đoạn lịch sử, dù có sự thay đổi về tên gọi và tổ chức, ngành bưu điện vẫn giữ vững vai trò quan trọng trong việc đảm bảo thông tin liên lạc, đồng hành cùng sự nghiệp bảo vệ và phát triển đất nước.

Chuyển tải “Mệnh lệnh Toàn quốc kháng chiến”

Vào ngày 19/12/1946, Sở Bưu điện Bờ Hồ đã thực hiện nhiệm vụ chuyển “Mệnh lệnh Toàn quốc kháng chiến”. Chỉ 20 phút trước khi nổ súng, tất cả các máy đã đồng loạt phát tín hiệu, truyền đạt mệnh lệnh của Bộ Quốc phòng đến toàn quân. Đúng 20h, cuộc kháng chiến chính thức bắt đầu, và các điện thoại viên đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ của mình.

Phát hành bộ tem bưu chính đầu tiên

Bộ tem bưu chính đầu tiên. Ảnh tư liệu

Ngày 2/9/1946, Nha Bưu điện Việt Nam đã phát hành bộ tem bưu chính đầu tiên, theo sắc lệnh của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Bộ tem này không chỉ là biểu tượng của chủ quyền quốc gia mà còn mang giá trị lịch sử và văn hóa, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong lĩnh vực tem bưu chính.

Hệ thống thông tin phục vụ Chiến dịch Điện Biên Phủ

Ngành bưu điện đã xây dựng và vận hành hệ thống hữu tuyến điện, trở thành mạch máu thông tin cho Chiến dịch Điện Biên Phủ với gần 1.200 km đường dây, đảm bảo mệnh lệnh từ Bộ chỉ huy đến từng đơn vị tiền tuyến, góp phần vào chiến thắng lịch sử năm 1954.

Thành lập Tổng cục Bưu điện

Ngày 8/3/1955, Nha Bưu điện Vô tuyến điện Việt Nam đã được đổi tên thành Tổng cục Bưu điện Việt Nam, thuộc Bộ Giao thông Bưu điện, đánh dấu sự phát triển mạnh mẽ của ngành này.

Thành lập Ban thông tin liên lạc và Ban Bưu vận miền Nam

Vào tháng 10/1961, Ban thông tin liên lạc Trung ương Cục miền Nam được thành lập, với nhiệm vụ tổ chức các cụm đài bảo đảm thông tin liên lạc cho Trung ương Cục. Ngày 2/6/1962, Ban Bưu vận miền Nam cũng được thành lập, nhằm xây dựng và quản lý hệ thống hành lang, tổ chức vận chuyển hàng bưu chính và hàng quân sự từ miền Bắc vào miền Nam.

Tự sản xuất tổng đài và điện thoại

Năm 1962, Cơ xưởng Bưu điện Trung ương đã phát triển thành Nhà máy Bưu điện với 1.000 công nhân, sản xuất tổng đài và các thiết bị viễn thông khác. Giai đoạn 1961-1964, các cơ sở công nghiệp đã cung cấp gần 10.000 máy điện thoại và nhiều thiết bị khác.

Tổng đài từ thạch 5 số do Cơ xưởng Bưu điện Trung ương sản xuất năm 1956.

Tổng đài từ thạch 5 số do Cơ xưởng Bưu điện Trung ương sản xuất năm 1956 đã góp phần quan trọng trong việc phát triển hệ thống thông tin liên lạc.

Xây dựng đường dây thông tin Bắc – Nam

Sau ngày thống nhất đất nước năm 1975, ngành bưu điện đã xây dựng tuyến đường dây tải ba dọc Quốc lộ 1A, nối liền Hà Nội và TP HCM, trở thành biểu tượng cho sự thống nhất và phát triển của đất nước.

Gia nhập các tổ chức quốc tế

Việt Nam đã chính thức trở thành thành viên của Liên minh Bưu chính Thế giới và Liên minh Viễn thông Quốc tế vào năm 1976, khẳng định vị thế của mình trên trường quốc tế.

Kết nối điện thoại từ Trung ương đến các tỉnh, thành phố

Ngày 24/12/1978, Việt Nam đã hoàn thành đường trục vi ba Bắc – Nam, tạo nên một mạng lưới viễn thông quốc gia thông suốt. Năm 1983, một kỳ tích trong lĩnh vực thông tin liên lạc đã được ghi nhận khi kết nối điện thoại thành công từ Trung ương tới 40 tỉnh thành trên cả nước.

Lập các đài thông tin vệ tinh mặt đất đầu tiên

Năm 1980, Đài thông tin vệ tinh mặt đất Hoa Sen I được khánh thành tại Hà Nội, và năm 1985, Đài Hoa Sen II được đưa vào hoạt động tại TP HCM. Đây là những bước tiến quan trọng trong việc phát triển ngành Bưu chính và Viễn thông tại Việt Nam.

Bản thu nhỏ của công trình Đài Thông tin vệ tinh mặt đất Hoa Sen 1 (ở giữa), do Liên Xô cũ giúp ta xây dựng, khánh thành và đưa vào sử dụng ngày 16/7/1980.

Bản thu nhỏ của công trình Đài Thông tin vệ tinh mặt đất Hoa Sen 1, được đưa vào sử dụng ngày 16/7/1980, đã được trưng bày tại Triển lãm thành tựu khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Công nghệ số hóa

Năm 1990, Việt Nam đã quyết định chuyển mình sang công nghệ số, triển khai các hệ thống tổng đài số và cáp quang, đánh dấu bước ngoặt trong chiến lược phát triển viễn thông của đất nước.

Sử dụng cáp quang biển và đất liền

Việt Nam đã khánh thành các tuyến cáp quang quốc tế trên biển vào năm 2016 và trên đất liền vào năm 2025, mở ra kỷ nguyên số hóa với tốc độ cao và ổn định. Mục tiêu đến năm 2030, Việt Nam sẽ có 15 tuyến cáp quang quốc tế.

Kết nối Internet chính thức

Việt Nam đã chính thức kết nối Internet vào năm 1997, mở ra một kỷ nguyên mới với hàng loạt dịch vụ mới như điện thoại di động, nhắn tin SMS và nhiều dịch vụ giá trị gia tăng khác.

Phóng vệ tinh viễn thông đầu tiên

Vào ngày 19/4/2008, Việt Nam đã phóng thành công vệ tinh viễn thông đầu tiên Vinasat-1, khẳng định chủ quyền quốc gia trên không gian và mở rộng hạ tầng viễn thông.

Tên lửa đẩy vệ tinh Vinasat-2 trưng bày tại Triển lãm thành tựu khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, khai mạc ngày 28/8.

Tên lửa đẩy vệ tinh Vinasat-2 đã được trưng bày tại Triển lãm thành tựu khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Phổ cập dịch vụ di động

Nhờ vào sự cạnh tranh giữa các doanh nghiệp và chính sách quản lý hiệu quả, Việt Nam đã hoàn thành mục tiêu phổ cập dịch vụ di động vào năm 2009, với số thuê bao di động đạt 120 triệu và tỷ lệ phủ sóng trên 99,8% dân số.

Hạ tầng viễn thông trở thành hạ tầng số

Ngành Bưu điện đã góp phần quan trọng trong việc phát triển hạ tầng số tại Việt Nam, giúp đất nước tự chủ về công nghệ và thúc đẩy đổi mới sáng tạo. Mục tiêu hiện nay là phát triển toàn diện về hạ tầng, dữ liệu và làm chủ các công nghệ lõi trong lĩnh vực công nghệ thông tin.

Trọng Đạt

  • Phát hành bộ tem kỷ niệm 80 năm Quốc khánh
  • Khởi công nền tảng hậu cần và trung tâm dữ liệu Bưu điện
  • Bốn định hướng chuyển dịch của Bưu điện Việt Nam
  • Lịch sử 80 năm Bưu điện Việt Nam

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *