Bắc Kinh, thủ đô của Trung Quốc, đang phải đối mặt với những thách thức nghiêm trọng từ biến đổi khí hậu, đặc biệt là trong bối cảnh lũ lụt xảy ra ngày càng nhiều. Những trận mưa lớn bất thường đã làm lộ rõ những điểm yếu trong hệ thống ứng phó khẩn cấp và cơ sở hạ tầng của thành phố này.
Hình ảnh đổ nát sau trận lũ lụt nghiêm trọng vào cuối tháng 7 đã khiến nhiều người phải suy ngẫm về khả năng ứng phó của thành phố. Theo thông tin từ các nguồn tin, quận Hoài Nhu và Mật Vân đã trải qua lượng mưa tương đương một năm chỉ trong vòng một tuần, dẫn đến thiệt hại nặng nề và 44 người thiệt mạng. Đây là một trong những trận lũ lụt tồi tệ nhất trong nhiều năm qua.
Bắc Kinh vốn nổi tiếng với khí hậu khô hạn, nhưng vào mùa hè, thành phố này lại phải đối mặt với nguy cơ lũ quét do mưa lớn. Mặc dù hàng năm có một số trận lũ, nhưng trận lũ vừa qua đã cho thấy sự thiếu chuẩn bị của thành phố trước những hiện tượng thời tiết cực đoan. Hệ thống thoát nước của thành phố đã không thể xử lý kịp thời lượng mưa lớn kéo dài, dẫn đến tình trạng ngập úng nghiêm trọng.
Trận lũ lụt này đã chỉ ra những điểm yếu trong cơ sở hạ tầng ứng phó khẩn cấp, đặc biệt là ở các khu vực nông thôn xung quanh thành phố. Bắc Kinh với dân số 22 triệu người cần phải chuẩn bị tốt hơn cho những thách thức trong tương lai, khi mà các chuyên gia dự đoán rằng thời tiết sẽ ngày càng ẩm ướt hơn. Kể từ năm 2012, thành phố đã trải qua ba trận lũ lụt lớn, điều này cho thấy sự gia tăng của các hiện tượng thời tiết cực đoan.
Chuyên gia khí hậu Chao Qingchen đã chỉ ra rằng biến đổi khí hậu đang làm gia tăng tần suất và cường độ của các trận mưa lớn ở miền Bắc Trung Quốc. Khu vực này đang phải đối mặt với nguy cơ hạn hán xen kẽ với lũ lụt, điều này đòi hỏi một chiến lược quản lý nước hiệu quả hơn.
Mùa mưa năm 2025 đã đến sớm hơn so với bình thường, cho thấy sự thay đổi trong mô hình thời tiết. Chính quyền địa phương đã thừa nhận rằng họ chưa chuẩn bị đầy đủ cho các tình huống khẩn cấp, như việc sơ tán người dân trong các cơ sở như nhà dưỡng lão.
Các chuyên gia kêu gọi cần có những biện pháp quy hoạch đô thị ưu tiên khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu. Tuy nhiên, chỉ có một số ít dự án cơ sở hạ tầng ở Bắc Kinh trong những năm qua đề cập đến vấn đề này. Việc khôi phục các bờ sông tự nhiên và giảm sử dụng vật liệu cứng là những biện pháp cần thiết để tăng cường khả năng chống chịu.
Trong khi hai quận bị ảnh hưởng nặng nề đã đưa ra kế hoạch tái thiết, phần lớn các dự án mới ở Bắc Kinh vẫn chưa chú trọng đến việc thích ứng với khí hậu. Các dự án “thành phố xốp” được triển khai từ năm 2015 nhằm cải thiện khả năng thoát nước, nhưng vẫn còn nhiều thách thức cần vượt qua.
Ý tưởng về “thành phố xốp” nhằm mô phỏng khả năng hấp thụ nước mưa của các bề mặt tự nhiên. Trung Quốc đã đầu tư hàng tỷ USD vào các dự án này, với mục tiêu bao phủ 80% khu vực đô thị vào năm 2030. Tuy nhiên, nhiều tỉnh và thành phố vẫn đang chậm tiến độ trong việc thực hiện.
Tại Bắc Kinh, một số dự án mới đã được triển khai, bao gồm các trạm bơm và công viên ven sông. Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo rằng những sáng kiến này chưa đủ để giải quyết vấn đề ở các vùng nông thôn, nơi mà địa hình và thiếu cơ sở hạ tầng làm tăng nguy cơ thiệt hại.
Yuan Yuan, một nhà vận động, nhấn mạnh rằng các kế hoạch trong tương lai cần phải đảm bảo việc sơ tán kịp thời cho những người dễ bị tổn thương, đặc biệt là người già và những người có khả năng di chuyển hạn chế. Việc cải thiện hệ thống cảnh báo sớm cũng là một yếu tố quan trọng để giảm thiểu thiệt hại trong các tình huống khẩn cấp.
Những thách thức mà Bắc Kinh đang phải đối mặt không chỉ là vấn đề của riêng thành phố này, mà còn là bài học cho nhiều đô thị khác trên thế giới trong việc ứng phó với biến đổi khí hậu và các hiện tượng thời tiết cực đoan.